Makam, Usûl ve Form Özellikleriyle Türk Mûsikîsinde İlâhiler

Yazar: Çağlar TOPTAŞ, Editör: Prof. Dr. Mehmet GÖNÜL

Dünya sathında tarih sahnesinde yer alan insan kendi kültürünün oluşumunda ve aktarımında musikiyi daima araç olarak kullanmıştır. Kültürel hayatın oluşmasında en önemli unsur hiç şüphesiz inançtır. Toplumların kültürlerinin yaşanmasında aktarımında en önemli aktarım ve etkileşim unsuru olan mûsikî, dînî hayatın ifasında oldukça önemli bir yere sahiptir.  Mûsikî, dînî vecîbelerin, Allah’a olan kulluk vazifelerin yerine getirmesinde, zühd, takvâ gibi insanı yücelten hallere erişme amaçlarınca ibâdeti tezyîn etmede kullanılmıştır. 

Mûsikînin İslâm dininden önce de Arap yarımadasında varlığı bilinmektedir. Din ekseninde mûskînin uygulanması ise evvelâ Kur’an-ı Kerîm tilâvetinde görülür. Tarikatların oluşum süreci ile zikre eşlik amaçlı bestelenip icra edilen ilâhiler vasıtasıyla mûsikî, hem repertuvar hem form hem de nazarî açıdan gelişmiştir. Mûsikînin İslâm dininin geniş coğrafyalara yayılmasında tarikatların büyük katkısı bulunmaktadır.  

Bu bağlamda ilâhîler, Türk mûsikîsinin câmî ve tekke mûsikîsi türleri altında, ibâdet ve zikir amaçlı vücûda getirilen, köklü bir tarihe, kültüre, geleneğe sahip mûsikîmizin en önemli beste formlarındandır. Yüzyıllar boyunca, mutasavvıf şâirlerin ilâhî aşk ile gönüllerinden süzülen nutk-i şerifler, bestekârlarımız tarafından ibâdete neş’e katma, zikir ve tevhîd anlayışını pekiştirmeye yönelik nağmeler ile bestelenmiş, bu yolla mûsikî hazinemize eşsiz eserler kazandırılmıştır.  

Bu çalışmada, devlet korosu arşivinde tespit edilen ilâhilerin; makam, usûl, güftekâr, güfte yapısı, bestekâr, beste yapısı yönü ile ortaya konması amaçlanmıştır. Arşivdeki İlâhîlerin incelemeleri yapılarak, elde dilen bulgular tablolar ve grafiklerle yorumlanmıştır.  Çalışma, eser nüshalarının mukâyeseli olarak irdelenmesi sebebi ve arşivdeki eserlerin künyeleri ve form yapıları hakkında bazı tespitlerin ortaya konması bakımından önem arz etmektedir.  

Bu çalışma ayrıca, tarih, edebiyat, kültür, sosyoloji, ilâhîyat, matematik ve istatistik gibi bilim ve ilim alanlarını kapsaması bakımından disiplinler arası bir çalışmadır. Çalışmada; arşiv taraması, kaynak tarama, alanında uzman kişiler ile görüşme, doküman ve içerik analizleri yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada, ilahîlerde en çok tercih edilen makamların, usûllerin neler olduğu, ilâhî repertuvarına en çok katkısı bulunan güftekâr ve bestekârların kimler olduğu tesbit edilmiştir.  

Çalışmanın örneklemini, Devlet Korosu arşivindeki ilâhiler oluşturmaktadır. İlâhî repertuvarında yer alan eserlerdeki güfte ve beste yapıları nota nüshaları üzerinden tek tek incelenerek ulaşılan bulgular bütün âsârı kapsayan bir tablo çalışmamız içerisinde sunulmuştur. Bulgularda elde edilen veriler üzerinde yapılan değerlendirmeler ile, Devlet Korosu arşivinde yer alan ilâhî formundaki eserlerde en çok tercih edilen makamlar, usûller, repertuvara katkısı bulunan bestekârlar, güftekârlar, ilâhîlerdeki güfte ve beste yapıları konusunda somut sonuçlara ulaşılmıştır. 


Kitap Adı : Makam, Usûl ve Form Özellikleriyle Türk Mûsikîsinde İlâhiler
ISBN : 978-625-8080-32-2
Yazar : Yazar: Çağlar TOPTAŞ, Editör: Prof. Dr. Mehmet GÖNÜL
Baskı Sayısı : 1
Kağıt : Ivory
Kapak : Karton Kapak
Ebat : 29,7x21 cm
Sayfa Sayısı : 620
Cilt Sayısı : 1

YAYINLAR

A Political History of the MARONITE COMMUNITY
MUTUN VADİHA 1
SELÇUKLU VE BEYLİKLERİ DEVRİ CİLD SANATI (Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi Örnekleri)
Eşrefoğulları Kitabı
Uluslararası Projeden Uygulamaya Eğitim Sempozyum Kitabı (2 Cilt)
Necmettin Erbakan Hukukun Güncel Sorunları Özel Hukuk
Muhasebede Yenilikçi Yaklaşımlar
Pazarlama İlkeleri & Bir Meta-Pazarlama Tartışması: Karşı-Pazarlama Yaklaşımı
Dijital Çağda Finansal Sorunlar
Hattat Hüseyin Öksüz 45. Sanat Yılı Hatırası
İslamofobi
Eğitim Araştırmaları 2022
Yetişkin Din Eğitimi ve Kur’an Kursları
Katılım Bankaları ve Katılım Fonlarının Sigortalanması
Yeni Çağda İktisadi Sorunlar
Yolumuzu Aydınlatanlar Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre
Orta Doğu'da Din ve Medeniyet
İletişimde Stratejik Yaklaşımlar
Toplum İçin Çevre Sağlığı Rehberi
ANLATIMLI ARAPÇA
Pazarlamaya Psikolojik Bir Yaklaşım: Çıpalama ile Tüketici Manipülasyonu üzerine Deneysel Bir Araştırma
İktisat ve Finans Alanında Dijitalleşme Üzerine Çalışmalar
Türk Dış Politikası Soğuk Savaşın Başından Yumuşamaya (1945-1960)
Türk Siyasi Hayatında Milli Görüş Hareketi ve NECMETTİN ERBAKAN
Nübüvvete Çağdaş Bir Yaklaşım
Selçuklu Tarihi Coğrafyası Sempozyumu Bildiri Kitabı
Gümüş Anahtar - Dünden Bugüne Alman Edebiyatı
Necmettin Erbakan Hukuk Araştırmaları KAMU HUKUKU
ANLATIMLI BELAGAT
Orta Torosların Şifalı Bitkileri II
Kamus-ı Teşrih
Yemek Kültürüne Yolculukta Biz de Varız
Necmettin Erbakan Hukukun Güncel Sorunları Kamu Hukuku
Yettim Yal - Kaşkay Türkçesi Üzerine Bir İnceleme
Dış Politikanın Sert Güç Unsuru Savunma Sanayi
Soğuk Savaş Sonrası Türkiye Doğu Afrika Ülkeleri İlişkileri
Temel Mikrocerrahi Uygulamaları
İklim Değişikliğinin Ekonomik Etkileri: Sektörler Üzerine İnceleme
Mustafa Kemal Atatürk'ün Konya ile Yakınlığı
Dijital Dönüşümün Örgütsel Yansımaları (İşletme ve Kamu Yönetimi Açısından Farklı Değerlendirmeler)
Gelenekten Geleceğe Türk Mûsikîsi, Eğitim, Öğretim, İcra
Ceride-i Rüsûmiye
Lojistik Köy Çalışmalarının Sosyo-Ekonomik Katma Değer Açısından Değerlendirilmesi
Makam, Usûl ve Form Özellikleriyle Türk Mûsikîsinde İlâhiler
Necip Fazıl 30 Kitap 30 Konuşmacı
Doğrusal Olasılık Modelleri ve Uygulamaları
SARF BİLGİSİ
Gelenek ve Modernite Arasında İslam yorumları
Turizmde Yaşam Kalitesi: Trb1 Bölgesi
Her Yönüyle Pandemik Koronavirüsler: Klinik, Tanı ve Tedavi
Obama ve Trump Dönemlerinde Türkiye-Abd İlişkileri
Harmanbiş - Çocukluğumuzun Oyunlarını Unutmayalım
Kudüs’te Kazı (1908-1912)
İnovasyon ve Sektörel Açıdan Ekonomik Etkileri
Konya Mutfak Kültürü
Bir Ailenin Bir İşletmesi Varmış
Kürt Tarihi
Türkiye Demiryolu Taşımacılığı
Pandemi Sürecinde Sosyoekonomik Değişim ve Dönüşümler
Dijitalleşme ve Yönetim
Otonom Mobil Robotlar İçin ROS El Kitabı
Klasik Dönem Türk Edebiyatı Kültür Tarihi Okumaları
Dijitalleşme ve İşletmecilik Üzerine Güncel Yaklaşımlar
3. Uluslararası Öğrencilik Sempozyumu
Derviş Zaim Sinemasını Anlamak: Anlatı, Zaman, Mekân
Gizemli Soğanlı Bitkiler Tıbbi ve Biyolojik Özellikleri
HIVAR VADİH
Uluslararası Öğrencilerin Üniversite ve Kent Hayatına Uyumları
Din Eğitiminin Güncel Problemleri
Kurumlarda Değerler
Hikayemizin Yarım Asırlık Yerli Sesi Mustafa Kutlu
Hikmet Damlaları - Hersekli Ârif Hikmet Levâyihü'l-Hikem
Konya Turizm Rehberi
Stratejik İşbirlikleri: Kavram, Teori ve Uygulamalar
Osmanlı Hukukun Düşüncesinin Dönüşümü
Kalanların Gözünden Avrupa'da Alevilik Topluluk-Kimlik-Farklılaşma
Sâhib Ata Araştırmaları
Avrupa Birliği’nin Küresel İlişkileri
Krizler ve Savaşların Gölgesinde 21. Yüzyılda Küresel Ekonomi
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Temel Bilgiler
MUTUN VADİHA 2
Destinasyon İmajı Oluşturmada Stratejik İletişim Rolü
Prof. Dr. Ahmet Önkal Kitabı
15 Temmuz Öncesi ve Sonrası Analizi, Yaşananların Geleceğe Etkileri
İki Dünya Arasında: Din, Hayat ve Seküler Formlar
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Temel Bilgiler
Göç, Yoksulluk ve İstihdam
Medıcal and Aromatıc Plants
Türkiye'de İllerin Ekonomik Büyüme Dinamikleri Üretim, Coğrafya Ve Kurumsal Açıdan Bir İnceleme
Temel Mikrocerrahi Uygulamaları
Covid-19 Salgını Sürecinde İslam İktisadı ve Sosyal Politika
Dondurma ve Sorbe
Tıp Hukuku Temel Bilgiler
Büyük Selçuklular Tarihi Seti (7 Kitap)
Dünya'da ve Türkiye'de Uluslararası Öğrencilik
Rasyonel İnsan ve Bütünsel Beyin
Aile Hekimliğinde Sık Görülen Durumlar İçin Algoritmalar
Bağımlılık ve Önleyici Yaklaşımlar
Doğrusal Regresyon Analizi ve Uygulamaları
Uygulamalı Hayvan Islahı
Alternatif Dijital Evren Metaverse-I "Kavramsal Tartışmalar, Sosyoloji, Psikoloji, Sanat ve Etik"
Türkiye'nin Kamu Diplomasisi İnsani ve Kültürel Dış Politika
Gümüş Anahtar - Dünden Bugüne Alman Edebiyatı
Karamanoğulları Beyliği
Dîvân-ı Lutfî “İnceleme Metin ve Dizin”
Dikenler, Özellikleri ve Tıbbi Kullanımları
Selefilik
Türkiye Demiryolu Taşımacılığı
The Rise Of Populism
Konya Sivil Toplum Kuruluşları Medeniyet Buluşması (13. Ufuk Turu)
Sahibata ve Turgutoğulları Beyliği
Sosyal Yaşam ve Kadın
Hanefi Mezhebinde Biyografi Geleneği
Doğumunun 90. yılında Erbakan
Eğitimde Dijitalleşme
Girişimcilik ve İnovasyon Araştırmaları: Yeni Trendler ve Dijital Dönüşüm
Tunus'ta Toplum ve Siyaset
Hile ve İç Denetim
Medya Tartışmaları
Dijital Çağda İşletme ve Ekonomi Alanında Güncel Araştırmalar
Armağan Kültürü
Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Firma Performansı Üzerine Etkilerinin İncelenmesi
Türkiye’de Kentsel Toplu Taşıma Hizmeti Arzının Düzenlenmesi
Kardelenler, İrisler, Orkideler Tıbbi ve Biyolojik Özellikleri
Necmettin Erbakan Hukuk Araştırmaları ÖZEL HUKUK
20. Yüzyıl Türk Edebiyatında Günlük
Hafıza Fragmanları: Toplumsal Hatırlatma ve Unutmaya Dair Değiniler
İNŞÂU’L-VÂDIH 2
Mevlana ve İslam
İstihbarat Araştırmaları
Pandemi Sürecinde Dezavantajlı Gruplar
Selçuklu Tarihçiliğine Başlarken
3. Uluslararası Helal ve Sağlıklı Gıda
Şehir ve Âlimleri
Hegemonya Karşı Hegemonya
Sadreddin Konevi "Tasavvuf, Felsefe ve Din"
Dış Politikanın Sert Güç Unsuru Savunma Sanayi
Eğitim Araştırmaları-2023
Cumhurbaşkanlığı Sistemi
Selçuklu Tarihçiliğine Başlarken
Ramazanoğulları Beyliği
Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)
21. Yüzyıl'da İletişim ve Sanat
Influencer Marketing "Hatırlı Pazarlama Uygulamalarının Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi
Dijitalleşme, Uluslararası Ticaret ve Lojistik
Gençlerin Sorunları, Beklentileri ve Özeleştirileri
Tıp Hukuku Temel Bilgiler
Yöresel Çorba Tarifleri
Bağımlılık ve Önleyici Yaklaşımlar
İslam Kelamında İsmet Açısından Nübüvvet
Endüstri 4.0 Perspektifinden İşletme Fonksiyonları ve Dijital Dönüşüm
Türk Müziği Solfej - Makam - Usûl - Dikte Alıştırmaları
İpek Yolu: Tarih, Felsefe ve Ekonomi Perspeftifinden Güncel Tartışmalar
Alternatif Dijital Evren Metaverse-II "Reklam, Pazarlama, Marka ve İşletme Yönetimi"
Yettim Yal - Kaşkay Türkçesi Üzerine Bir İnceleme
Din Öğretiminde Alternatif Ölçme ve Değerlendirme
Sosyal Bilimler Perspektifinden Pandemi