Stres
Stres en basit tanımıyla kişinin her türlü zorlanmaya karşı gösterdiği tepkidir.Sadece olumsuz olaylar değil, olumlu olaylar da bir stres kaynağı olabilir.Evlenme, yeni bir işe girme, okulu bitirme gibi…Beyin bu zorlanmalara karşı fiziksel ve psikolojik tepkiler verir.
Stres genellikle kötü anlamda kullanılmaktadır. Fiziksel etkilerine paralel olarak uzun süreli, kronik stres tek sebep olmasa da bedensel hastalıklara yakalanmayı kolaylaştırır ve stres hormonu olan kortizon ,bağışıklık sisteminin baskılanmasına neden olur. Kalp-damar hastalıkları, diyabet, obezite, fibromiyalji (kronik ağrı), sindirim sitemi hastalıkları, kronik yorgunluk stresin tetikleyici olduğu sorunlarıdır.
ANCAK; olumsuzluklarına rağmen stres yaşamak hayatın son derece normal, uyumsal ve gerekli bir parçasıdır. Yapılan bir deneyde; iki grup fareden ilk grup sıfır stres altında, diğer grup ise stresli ortamlarda besleniyor. Daha sonra iki grup da stresli ortamlara bırakıldığında sıfır stresle yaşayan fareler ölüyor.
Daha bilinen bir örnek ise mikroplardan uzak, izole ortamlarda yetişen çocukların daha çok hastalığa yakalanmasıdır.
Ne kadar stres iyidir?
Belli bir düzeye kadar stres faydalı ve geliştiricidir. Kısa süreli stresle insan vücudu oldukça iyi baş eder. Kortizon ve adrenalin yükselir, enerji artar; bunlar kişiyi harekete geçirir. Spor psikolojisiyle ilgili yapılan bir çalışmaya göre şu sonuçlar bulunmuştur:
Hiç stres yoksa; performans, başarı:
DÜŞÜK ↓
Stres arttıkça; performans, başarı:
ARTAR ↑
Stres seviyesi belli bir noktayı aşmışsa; performans, başarı:
DÜŞÜK ↓
O halde amaç, stresi yok etmek olmamalıdır. Zaten bu gerekli ve mümkün değildir. Amaç, stersi ideal seviyede tutabilmek için sağlıklı baş etme stratejileri geliştirmek olmalıdır.