Faculty of Nursing
29.12.2020

Verem Eğitimi ve Propaganda Haftası

 
73. Verem Eğitimi ve Propaganda Haftası (6-12 Ocak 2021)
Verem, dünya çapında ilk 10 ölüm nedenlerinden biri olup sıklıkla Mycobacterium tuberculosis basilinin neden olduğu bulaşıcı hastalıklar içerisinde önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünyada çapında her yıl ortalama 10 milyon (9,0-11,1 milyon) insan verem hastalığına yakalanmakta ve 1,4 milyon ölüm gerçekleşmektedir. Dünya nüfusunun yaklaşık dörtte biri M. tuberculosis ile enfekte olduğundan verem hastalığı geliştirme açısından riski altındadır. Dünya Sağlık Örgütü, 2018-2022 5 yıllık döneminde 40 milyon kişiye verem hastalığı tedavisi yine bu dönemde latent (gizil) verem enfeksiyonu için koruyucu tedavi hizmetlerini en az 30 milyon kişiye ulaştırmayı hedeflemektedir.
Verem, dünyada her yaş grubundan her iki cinsiyetten insanları etkilese de 2018 yılında tüm verem hastalarının %57'sini erkekler oluşturmaktadır. Verem açısından küresel yükün en büyük payına sahip olan bölgeler Güneydoğu Asya (%44), Afrika (%24) ve Batı Pasifik (%18),  daha küçük yüzdelerle ise Doğu Akdeniz, Amerika, ve Avrupa’dır. Ülke olarak incelenecek olursa sırasıyla; Hindistan (%27), Çin (%14) ve Rusya Federasyonu (%9)’dur.
Türkiye'de Verem Savaşı 2019 Raporunda toplam 12.046 verem hastası 2017 yılında verem savaşı dispanserleri kayıtlarında olduğu ve toplam olgu hızı yüz binde 14,9 olduğu belirtilmiştir. Verem hastalarının %57,7’si erkeklerden, %42,3’ü kadınlardan oluşmaktadır. Olguların yaş gruplarına göre dağılımı incelendiğinde, 15-24 yaş grubundan başlayarak yükseldiği, 65 ve üzeri yaşlarda en yüksek düzeye (yüz binde 33,3) ulaştığı görülmektedir. Hastaların %60,9’u akciğer tutulumu, %33,9’u akciğer dışı organ tutulumu, %5,3’ü hem akciğer hem de akciğer dışı tutulumu göstermiştir. İki-üç haftadan uzun süren öksürük, ateş, gece terlemesi, iştahsızlık, kilo kaybı, yorgunluk, kan tükürme, balgam çıkarma, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısı veremim hastalığının belirtilerindendir.
Verem hastalığına yakalananların sayısını azaltmak ve primer bakım sağlamak için; sağlıkla ilişkili risk faktörlerinin (sigara içmek, diyabet ve HIV enfeksiyonu gibi) yaygınlığını azaltmak, gizli verem enfeksiyonu olan kişilere önleyici tedaviler sağlamak, verem enfeksiyonu ve hastalığının daha geniş anlamda sağlığın sosyal belirleyicileri üzerinde durularak (yoksulluk, barınma kalitesi, yetersiz hijyen ve beslenme gibi) çok sektörlü yaklaşımlar ile önlemler almak gerekmektedir. Özellikle bulunulan ortamı havalandırma, güneş ışığından yararlanma, öksürürken/hapşırırken tek kullanımlık kâğıt mendil kullanımı, elleri sık sık su ve sabun ile yıkama hastalıktan korunmak için esastır.   
Verem hastalığı gelişen çoğu birey tedavi edilebilmekte ve enfeksiyon bulaştırma riski azaltılabilmektedir. Tedavi süresi 6 ay-2 yıl arasında olup mikroba ait özelliklere göre değişim göstermektedir. Bu süreçte bireyler, birinci basamak hizmetleri ile işbirliği yapmalı, tedaviye uyum ve süreklilik sağlamalıdırlar. Hizmetleri sunan sağlık çalışanları, bireylere damgalama yapmadan etkili iletişim stratejileri kullanarak eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yapılandırılmış bir şekilde vermelidir. Ayrıca BCG (verem) aşısı, ülkelerin verem epidemiyolojisine göre ulusal çocukluk aşılama programlarının bir parçası olmalıdır.
 
Tüberküloz hastaları var olan akciğer hasarı nedeniyle COVID-19 da dâhil olmak üzere diğer enfeksiyonlara karşı daha savunmasızdır.
Unutmayalım; Verem önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.
 
Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı