Uluslararası Panel : Mevlana Eserlerinin Farklı Dillere Çevirileri, Yorumları ve Etkileri

Üniversitemizin Uluslararası Rumi Medeniyetler Uygulama ve Araştırma Merkezi   16 Aralık Saat 13.30- 17.30 saatleri arasında  Mevlana Kültür Merkezi Sultan Veled Konferans Salonunda   “Mevlana Eserlerinin Farklı Dillere Çevirileri, Yorumları ve Etkileri”  başlıklı uluslararası panel  düzenledi. İngilizce ve Türkçe olmak üzere iki oturumda gerçekleşen panele: Rektörümüz Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Rektör Yardımcılarımız; Prof. Dr. Mehmet Emin Aydın, Prof. Dr. Tahir Yüksek,  dekanlarımız, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

İngilizce olarak gerçekleşen birinci oturumda Uluslararası Rumi Medeniyetler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü  Prof. Dr. Bilal Kuşpınar başkanlığında  “Mevlana’nın Öğretilerinin Global Etkileri” konusu Amerika’dan  Dr. Kemal Argon, Üniversitemiz Öğretim Üyeleri Dr. Tarik Masud Quadir, Prof. Dr. Mohammad Shahriari tarafından ele alındı. Malezya’dan mazereti nedeniyle panele katılamayan Prof. Dr. Sayyid  Mohamed Ajmal Abdul Razak’ın tebliği de Ayşe Yaşar Umutlu tarafından okundu.  

İngilizce olarak sunum yapılan ilk oturumun ardından verilen 15 dakikalık ara sonrası ikinci oturuma geçildi.

“Çevirmenlerin Diliyle Mesnevi ve Türkçe Mesnevi Çevirileri” konulu ikinci oturum; Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Derya Örs başkanlığında, Mevlana’nın Mesnevi’sini dilimize çeviren ve bu konularda çeşitli çalışmaları bulunan Kırıkkale Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Adnan Karaismailoğlu, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç, Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Kanar ve Yrd. Doç.  Dr. Yakup Şafak tarafından gerçekleştirildi.

Prof. Dr. Derya Örs: “Sizlerin birkaç günde okuduğu bu eserler yıllarca  süren emek, çalışma ve fedakarlıklarla ortaya çıkmaktadır. Daha da önemlisi bu eserlerin ortaya çıkmasında kıymetli hocalarımızın 20-30 yılı aşkın bilgi, birikim ve irfanlarının meyveleri vardır. Çeviri yapmak için bir kütüphane dolusu bilgiye ihtiyaç var. Bir eserin pek çok çevirisinin olması tatları farklı olan yiyeceklere benzer. Bu panelin;  daha çok burada bulunan katılımcılara bir hayat dersi olması, idealist insanların çalışma şartlarından, imkanlarından ve yaptıkları fedakarlıklardan birer kesit göstermesi bakımından  önemli olduğunu  düşünüyorum.” dedi

Prof. Dr.  Adnan Karaismailoğlu: “Klasik eserleri günümüze aktarırken karşımıza birçok sorun çıkmaktadır. Bunların başında terimleri dönüştürme ve aktarma sorunu, ikincisi ise kültürel manadaki değişikliğimize o çerçeveyi nasıl yansıtacağımız sorunudur. Mesnevi’de kelimelerin karşılıkları çok farklı ve çeşitli olabilmektedir. Örneğin  padişah kelimesinin eş, dost, arkadaş, din büyüğü, sultan, Peygamber ve Yaratıcı olarak  çok farklı anlamları olabilmektedir. Saki, ney, derviş gibi Mesnevi’de geçen pek çok kelimeler farklı anlamalara gelebilmektedir ve bütün bunlara birer karşılık vererek yola devam ettik. Çeviren ve şerh eden dönemine uygun usul bulmak zorunda.” açıklamalarında bulundu. 

Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç: “ Bu iş kısmet, gönül ve fedakarlık meselesi. Mesnevi’de tasvvufi ve irfani gibi pek çok kavram var. Tecrübeniz yoksa bu kavramlar kendilerini size açmayabilir. Bizim şöyle bir avantajımız var; bizden önce yazılmış tercümeler ve şerhler, bilgisayar, internet, hadis külliyatları gibi pek çok şey var. Çağımızda nesiller yeni bir dil konuşuyor. Türkçe çok hızlı değişen bir dil. Bu nedenle günümüzün konuşan diliyle tercüme yapılmalıdır .Hiçbir kelime ve manayı atlamadan, anlaşılabilir bir dil kullanma gayretiyle bu çalışmayı yaptık.” dedi.

Prof. Dr. Mehmet Kanar: “Çeviriye başlamak öyle kolay iş değil. Öncelikle Türkçeyi çok iyi bileceksiniz.Bu tür eserleri çevirirken önce karar vermek gerekiyor. Çeviriye başlamadan önce metne bağlı, mensur, manzum, denetime açık ve kapalı çeviri gibi  bir çok yol karşımıza çıkıyor. Bunlardan birini seçmek zorundayız. Ben, yorumsal çeviriye kaçmadan çevirimi yaptım. Şimdiye kadar aldığım tek eleştiri ise neden sanatkarane olmadığı yönünde;f akat ben halk diliyle orada ne yazıyorsa aynen aktardım.Yani Mesnevi’ye Türkçe gömleği giydirdim. Sanatkar değil çevirmenim sadece.” açıklamalarında bulundu.

 Çevirilerdeki beyit farklılıkları konusunda konuşan Yrd. Doç. Dr. Yakup Şafak:  “ İlmi sahada böyle bir çalışmaya ihtiyaç olduğundan çeviri yaptım. Bir çok nüsha farkı var. Beyitler farklı tercüme ve şerhlerde birbirini tutmuyor. Hiçbir eski eserde bu kadar çok nüsha farkı yok.”  dedi.  Konuşmasının devamında günümüze kadar yapılan çeviri ve şerhler hakkında bilgi verdi

Rektörümüz Prof. Dr. Muzaffer Şeker: “Konya’da son bir haftadır yoğun bir kültürel faaliyet yaşıyoruz.Herkesin bu sürece katkıda bulunmak için yaptığı çalışmalar var.Konya’da bir çok kültürel faaliyete katılmış biri olarak seviyeli nitelikli ve lezzet aldığım programlar arasına bu gün ki programı da kaydettim. Özellikle Türkiye’de son dönemde bir hayli çaba içerisine girilmiş olan Mevlana ve eserlerinin çevirileri konusunda gayretlerin değerlendirilmesi, özeleştirisi ve kendi içerisinde daha güzeli arama çabası içinde bilimsel bir faaliyet olarak bu paneli organize ettik. Maksadın hasıl olduğunu düşünüyor ve katılımcılara kalbi şükranlarımı sunuyor,teşekkür ediyorum.”  dedi.

Panel; panelistler tarafından dinleyicilerin sorularının cevaplandırılması, Rektörümüzün panelistlere hediye takdim etmesi ve toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.